Wartościowa Seria z Żurawiem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego wzbogaciła się właśnie o nową pozycję. Tym razem do cyklu dołączył południowokoreański pisarz, typowany do literackiej Nagrody Nobla Hwang Sok-Yong, z powieścią O zmierzchu. Autor, którego proza znana jest już polskim czytelnikom, porusza się w kręgu tematyki na styku relacji człowieka i dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości, niejednokrotnie nieprzychylnej i wymagającej poświęceń. Bohaterowie prozy koreańskiego pisarza zmagają się z ciężarem przeszłości i pochodzeniem, próbują dostosować się do dynamicznie zmieniającego się świata, ale przede wszystkim płacą wysoką cenę za sukces, jakim jest wyrwanie się z biedy oraz awans społeczny. Sok-Yong opowiada o współczesnej Korei przez pryzmat osobistych przeżyć swoich postaci, łącząc w kolejnej opowieści fakty historyczne oraz fikcyjne biografie, z pewnością jednak wzorowane na prawdziwych zdarzeniach. Powolna, nieco efemeryczna proza autora O zmierzchu idealnie wpisuje się w moje wyobrażenie o literaturze azjatyckiej, w której prosta forma przekazu współgra z głębią odczuć i dzięki temu pozostaje w pamięci na długo po lekturze.
Fabuła O zmierzchu to dwie historie, które przecinają się w najmniej oczekiwanym momencie. Głównym bohaterem powieści jest starzejący się, ceniony architekt Park Min-u, którego kariera jest spełnieniem snu o sukcesie chłopaka pochodzącego z niskiej klasy społecznej. Wiadomość otrzymana od dawnej miłości, śmiertelna choroba kolegi z pracy, wreszcie upływający czas sprawiają, że mężczyzna wraca wspomnieniami do własnej przeszłości. Drugi wątek to opowieść o Jeong U-hui młodej dziewczynie, która próbuje odnaleźć swoje miejsce we współczesnym Seulu, dzieląc czas między pracę w teatrze i sklepie spożywczym. Trzecią bohaterką jest sama Korea Południowa, historia jej niebywałego sukcesu gospodarczego, okupionego jednak cierpieniem milionów jej mieszkańców.
Hwang Sok-Yong oddaje głos swoim postaciom pisząc O zmierzchu w narracji pierwszoosobowej. Ten najprostszy zabieg konstrukcyjny fabuły idealnie oddaje stan emocji bohaterek i bohaterów, cieniuje uczucia, kładzie nacisk na emocjonalną stronę całej opowieści. A ta, choć niezbyt skomplikowana, celnie oddaje całą gamę wrażeń i pozwala czytelnikowi swobodnie śledzić, zarówno współczesne losy głównych postaci, jak i wraz z Park Min-em przenieść się do czasów, kiedy nikt poważnie nie myślał jeszcze o nadchodzącym w Korei boomie gospodarczym. Ceniony dziś architekt wychował się w seulskich slamsach i tylko dzięki marzeniom o lepszym życiu oraz determinacji, udało mu się osiągnąć zamierzony cel. Jak zawsze w podobnej historii, tak i tutaj bohater musiał zapłacić za awans społeczny niezwykle wysoką cenę, co uświadamia sobie dobitnie w momencie, w którym zaczyna się czas na podsumowanie życia. Autor zdaje się jednak podkreślać, że Parkowi, poniekąd, sprzyjały okoliczności, bo taki czynnik jest już tylko marzeniem dla Jeong, która nie należy już do beneficjentów sukcesu Korei. Jej pokolenie musi zmagać się z kapitalistyczną codziennością, w której człowieka definiuje nie to, kim jest, ale raczej to, co posiada.
W powieści O zmierzchu warto zwrócić uwagę na staranne przypisy, które pozwalają zrozumieć czytelnikowi zawiłości koreańskiej historii współczesnej. Hawng Sok-Yong, z wykształcenia filozof, porusza w swojej książce także uniwersalne tematy dotyczące kondycji człowieka, humanizmu i tego, jak na losy jednostki wpływa otaczająca ją rzeczywistość. Bohaterowie historii nie są ani nieszczęśliwi, ani szczęśliwi – to paradoks, ale dzięki zestawieniu dwóch opowieści, autor zderza przeszłość z teraźniejszością, eksponując różnice na równi z podobieństwami. Bez względu bowiem na czas wydarzeń i inne okoliczności, ludzie zawsze pragną tego samego, tęsknią, kochają, snują plany, marzą. Park Min-u i Jeong U-hiu, choć właściwie wszystko ich dzieli, łączy jedno – oboje płacą swoją cenę za dynamiczny rozwój kraju, który jest ich ojczyzną. Sok-Yong pisze o tym z wyczuciem i wrażliwością, ale nie ucieka przed smutną konstatacją, że w obliczu kwestii najważniejszych, czy nawet ostatecznych, człowiek zostaje sam ze sobą, nierzadko z poczuciem głębokiej straty lub niezrozumienia.
Informacje o książce
autor Hwang Sok-Yong
tytuł O zmierzchu (Haejil Muryeop)
przekład Dominika Chybowska-Jang
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2022
ocena 4+/6
Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem