Chyba po raz pierwszy w Serii z Żurawiem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego trafiła się powieść skierowana raczej do młodszego czytelnika. Perfekcyjny świat Miwako Sumidy to książka singapurskiej autorki Clarissy Goenawan, która ma indonezyjskie korzenie, ale pisze w stylu charakterystycznym dla wczesnej twórczości Haruki Murakamiego. Opowieść o młodych mieszkańcach Tokyo, którzy zostali zmuszeni do zmierzenia się z tragedią, chwilami nawet bardzo przypomina powieści japońskiego autora – postać głównego bohatera, motyw przewodni książki, wreszcie niektóre drobiazgi budujące świat przedstawiony prozy Goenawan przywołują na myśl teksty japońskiego pisarza. Z pewnością jednak czytelnikom, którzy albo nie znają twórczości Murakamiego, albo mają z jego prozą sporadyczny kontakt, ta analogia nie będzie przeszkadzać. Choć Perfekcyjny świat Miwako Sumidy nie ma w sobie wyrafinowanej głębi, trudno nie ocenić jej pozytywnie. Autorka z wyczuciem i lekkością (na jaką pozwala jej podjęta w książce tematyka) snuje opowieść o stracie, która spada na jej bohaterów, jak grom z jasnego nieba. W zasadzie bliska rzeczywistości, ale z nutą realizmu magicznego, powieść Goenawan przynosi ukojenie i podkreśla, że niektórych sytuacji nie da się uniknąć i po prostu trzeba stawić im czoła.
Samobójcza śmierć młodej studentki Miwako Sumidy okazała się najważniejszym elementem jej długo przygotowanego planu. Dziewczyna z dnia na dzień porzuciła zajęcia na uniwersytecie, zerwała kontakty z przyjaciółkami i z zakochanym w niej Ryusei, by zamieszkać wraz z ciotką w położonej w górach wiosce. Jednak i tam dosięgnęły ją prywatne demony, aby doprowadzać Miwako do ostateczności. Ponieważ jej odejście zrodziło, obok rozpaczy, jeszcze więcej pytań, Ryusei i Chie – najbliższa przyjaciółka zmarłej -postanawiają poznać prawdę o bliskiej im osobie.
Perfekcyjny świat Miwako Sumidy to powieść obyczajowa, której akcja rozgrywa się pod koniec lat 80. w Tokyo. Losy Miwako, Ryusei i Chie splatają się, choć oboje towarzyszą życiu tytułowej bohaterki w różnym czasie. Cała trójka spotyka się ostatecznie na uniwersytecie, ale autorka komponuje swoją fabułę tak, że czytelnik poznaje relacje bohaterów zarówno w czasach studenckich, jak i wcześniej, kiedy Miwako chodziła do liceum. Eteryczna, wycofana i zdystansowana, tytułowa bohaterka budziła zachwyt swoją urodą oraz intrygowała tajemnicami z przeszłości. Goenawan snuje opowieść o trudach szkolnej codzienności, zmaganiach z dojrzewaniem, pierwszymi uczuciami, kontaktem seksualnym. Jest przy tym subtelna, ale nie egzaltowana, bez większych, co prawda, emocji opowiada o kolejnych wydarzeniach z życia bohaterów, jednak jej elegancki styl znakomicie sprawdza się w toku tej historii. Autorka pokazuje wydarzenia z perspektywy trojga bohaterów i właśnie dzięki temu, że każde z nich miało z Miwako odmienne relacje, zwracało uwagę na inne aspekty jej charakteru, czy szerzej życia, obraz dziewczyny wydaje się być pełny. Ale to tylko złudzenie – rzadko kiedy udaje się poznać drugiego człowieka tak do końca i ta sztuka nie udaje się, w mojej ocenie, także bohaterom powieści.
Jakkolwiek źle to nie zabrzmi w kontekście fabuły, ale całkiem przyjemnie czytało mi się Perfekcyjny świat Miwako Sumidy. Może dlatego, że jej proza przywołuje na myśl wspomnianego we wstępie Murakamiego, może dzięki prostemu, ale z zachowaniem dbałości o niuanse, stylowi prozy Clarrisy Goenawan. Przede wszystkim jednak dlatego, że choć powieść podejmuje niezwykle trudną tematykę – samobójczą śmierć, radzenie sobie ze stratą, przeżywanie żałoby, problemy, z jakimi zmagają się młodzi Japończycy, autorka nie moralizuje i zachowuje typowy dla literatury Wschodu dystans. A nawet ironiczny humoru, który najlepiej uwidacznia się w ostatniej części powieści. I owszem, nie zabrakło w Perfekcyjnym świecie Miwako Sumidy nuty realizmu magicznego, ale gdzie i w jakiej formie, to już trzeba sobie doczytać.
Informacje o książce
autorka Clarissa Goenawan
tytuł Perfekcyjny świat Miwako Sumidy
tytuł oryginału The Perfect World of Miwako Sumida
przekład Magdalena Rabsztyn – Anioł
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
miejsce i rok wydania Kraków 2020
liczba stron 288
egzemplarz recenzencki – finalny
Nowalijki oceniają 4+/6
Dziękuję Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego za współpracę recenzencką