Moja relacja z prozą Taylor Jenkins Reid zaczęła się nieco niefortunnie od Siedmiu mężów Evelyn Hugo, która to powieść niespecjalnie mi się podobała wtedy, gdy po nią sięgnąłem. Dziś oceniam ją znacznie przychylniej, a lektura kolejnych książek, tworzących swoiste uniwersum, przekonała mnie ostatecznie do prozy amerykańskiej pisarki. Dość napisać, że jedna z jej powieści Daisy Jones & The Six należy do moich ulubionych, że o sprawnie zrealizowanym serialu na jej podstawie i udanej ścieżce dźwiękowej nie wspomnę.
Nie mogłem zatem nie zerknąć na Atmosferę, najnowszą powieść, w której autorka porzuca świat sławnych, pięknych i nie zawsze bogatych na rzecz środowiska kosmonautów i kosmonautek, przenosząc czytelnika w sam środek ekscytującego i pełnego wyzwań programu kosmicznego NASA u progu lat 80. XX wieku. I znów Reid wykorzystuje z powodzeniem chwyt, który stosowała przy okazji wcześniejszych książek, łącząc zmodyfikowaną dla potrzeb fabuły prawdę historyczną z opowieścią o miłości, siostrzeństwie, poświęceniu i odnajdywaniu własnego miejsca we wszechświecie.
Joan Goodwin, główna bohaterka powieści od dziecka marzy o locie w kosmos. Jako profesorka astrofizyki wiedzie uporządkowane życie do czasu, kiedy zostaje wybrana do pierwszej kobiecej grupy naukowców w programie kosmicznym NASA. Podczas intensywnych przygotowań do misji nawiązuje przyjaźnie z innymi kandydatami na astronautów i zupełnie nieoczekiwanie także odkrywa głębokie uczucie do Vanessy Ford, pilotki i inżynierki. Ich świat wywraca się do góry nogami, gdy podczas jednej z misji w przestrzeni kosmicznej dochodzi do awarii, która zmusi Vanessę do heroicznej walki o przeżycie i podjęcie tej jednej decyzji, która zmieni wszystko.
O tym, że Taylor Jenkins Reid jest sprawną pisarką wiedziałem już od dawna i Atmosfera potwierdza jej talent do tworzenia zarówno złożonych i wiarygodnych postaci, jak i do kreowania zapadających w pamięć historii, tym razem także w przestrzeni kosmicznej. Przy okazji warto docenić wysiłek włożony przez autorkę w kwerendę, co widać przede wszystkim w szczegółowych opisach treningów, misji i życia w ośrodku NASA, czy fragmentach powieści rozgrywających się w kosmosie. Mimo że elementy science -fiction stanowią tło dla całej opowieści, przedstawione są na tyle wiarygodnie, że porywają nawet wtedy, kiedy kosmos jako taki nie jest obiektem zainteresowań czytelnika. Fabuła przeplata wydarzenia bieżące z lat 80. XX wieku oraz te z przeszłości, dzięki czemu powieść zyskuje rozmach, a czytelnik możliwość lepszego poznania bohaterek i bohaterów.
Atmosfera koncentruje się przede wszystkim na losach Joan Goodwin, która jest jedną z takich bohaterek, które zapadają w pamięć i łatwo się z nią utożsamić – pod wpływem miłości i ambicji związanych z możliwością lotu w kosmos zaczyna kwestionować wszystko, co wiedziała o sobie i swoim miejscu na świecie. Trudno nie dostrzec chemii między bohaterkami, które w niesprzyjających ich uczuciu latach 80. XX wieku skazane są na zachowanie sekretu w świecie zdominowanym przez męski punkt widzenia – nierzadko szowinistyczny i traktującym kobiety z wyraźnym lekceważeniem. Ten wątek w powieści dodaje jej ogromnego napięcia emocjonalnego, które nie odpuści czytelnika do ostatniego zdania.
Można spojrzeć na Atmosferę jako na powieść o miłości z dramatyczną w skutkach misją kosmiczną w tle, może dostrzec kilka istotnych problemów społecznych; walkę kobiet o równość i należyte miejsce w zdominowanym przez mężczyzn świecie, presję bycia pierwszą i najlepszą kosztem życia prywatnego i uczuciowego, wreszcie dylematów związanych z tożsamością i odwagą w okazywaniu uczuć. Umiejscowienie akcji w latach 70. i 80. XX wieku nie jest jedynie ukłonem w stronę nostalgii za czasami, które już nigdy nie powrócą, ale celowym zabiegiem obrazującym świadomość społeczną w czasach, gdy oczy świata skierowane były na kosmos jako miejsce fascynujące swoją tajemniczością. Taylor Jenkins Reid, z typową dla siebie lekkością, ale i emocjonalnością, łączy wiele różnych wątków i tematów tworząc epicką opowieść o dążeniu do marzeń, rodzinie z wyboru i miłości, która jest w stanie przetrwać ziemskie i kosmiczne (dosłownie) katastrofy. Nic, tylko czytać, bo serial na podstawie tej książki to pewnie tylko kwestia czasu.
Informacje o książce
autorka Taylor Jenkins Reid
tytuł Atmosfera (Atmosphere)
przekład Kaja Makowska
Wydawnictwo Czwarta Strona 2025
ocena 5/6
recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem