Skandynawski kryminał to dla mnie od lat synonim rozrywki na wysokim poziomie. Lubię styl powieści choćby Mankella czy Horsta, u których cenię sobie spokojne tempo, drobiazgowość w opisie prowadzonego śledztwa, czy wyczulenie na sprawy społeczne. Zdaję sobie sprawę, że to, co dla mnie jest niezaprzeczalnym atutem, dla innego czytelnika może okazać się barierą nie do przeskoczenia. Dlatego, choć dużo czytam i od kilku lat równie dużo piszę o książkach, nie roszczę sobie prawa do narzucania innym swojego zdania albo oceny. Mnie podobają się bardzo często takie książki, które innych nudzą i męczą, ja nie zachwycam się powieściami, które kocha cała blogosfera. I dobrze. Tak ma być. Dlaczego o tym piszę? Bo debiutująca w Polsce Maria Adolfsson napisała jedną z takich książek. Doggerland. Podstęp to pierwszy tom serii kryminalnej, historia, która jednych porwie, a innych głównie wymęczy. Mnie spodobała się na tyle, że zdecydowałem się napisać do niej krótką rekomendację, ale dostrzegam też, że ta powieść ma wady typowe dla debiutu. Autorka chciała w jednej książce zmieścić trochę za dużo, kryminał wymieszała z thrillerem psychologicznym (szczególnie w finale). Ponieważ jednak dobrze się przy tej powieści bawiłem, z pewnością sięgnę po kontynuację.
Główną bohaterką Doggerland. Podstęp jest zbliżająca się do pięćdziesiątki komisarz Karen Eiken Hornby, która po latach spędzonych w Londynie, wraca w rodzinne strony i pełni obecnie służbę w (fikcyjnym) archipelagu wysp na Morzu Północnym. Zostaje przydzielona do sprawy brutalnego morderstwa byłej żony swojego przełożonego. I choć wydaje się, że złapanie zabójcy okaże się niemożliwe, to pani komisarz przyjmuje dowodzenie i wyciąga na światło dzienne tajemnice mieszkańców wyspy Heimö, a wątki śledztwa prowadzą do starej komuny, założonej w latach 70 – tych XX wieku. Co takiego wydarzyło się ponad czterdzieści lat temu? I co z tym wszystkim ma wspólnego śmierć Susanne Smeed?
Jednym z argumentów, który przemawia za tym, żeby sięgnąć po kolejny skandynawski kryminał, jest dla mnie klimat opowieści oraz tempo. Lubię atmosferę chłodu (i nie mam na myśli jedynie warunków atmosferycznych), klimat niedomówień i sekretów, skrzętnie ukrywanych za fasadą spokoju i dobrobytu. Wymyślony przez Adolfsson archipelag Doggerland idealnie wpisuje się w moje wyobrażenie świata przedstawionego w powieści. Ale wiem, też, że rozbudowane opisy przyrody niewiele wnoszą do fabuły (poza walorami natury estetycznej) i trochę niepotrzebnie opóźniają i tak dość wolne tempo akcji. Mnie to nie przeszkadza, po prostu jestem przyzwyczajony do takich zabiegów literackich, ale rozumiem zniecierpliwienie czytelników. Lubię także niespiesznie prowadzone dochodzenie, drobiazgową analizę dowodów, domysłów i formułowanych naprędce hipotez. I powieść Adolfsson pod tym względem mnie satysfakcjonuje.
Fabuła Doggerland. Podstęp rozwija się powoli, żeby nabrać tempa i rumieńców pod koniec. Finał mało kojarzy mi się z klasyczną powieścią kryminalną, raczej bliżej mu do thrillera psychologicznego, ale niech i tak będzie. Spodobała mi się postać pani komisarz, typowej bohaterki po przejściach i z przeszłością i daję jej szansę – co oznacza, że chętnie poznam dalsze losy. Mam też nadzieję, że Maria Adolfsson intensywnie pracuje nad warsztatem, bo być może warto tu i ówdzie skrócić to i owo, a może się okazać, że drugi tom przypadnie do gustu większej grupie czytelników. Może szwedzka autorka pisze trochę inaczej niż wspomniani we wstępie koledzy, ale Doggerland. Podstęp to wciąż przedstawiciel tak lubianego przeze mnie skandynawskiego kryminału. U mnie Adolfsson dostaje zielone światło. Ciekawe, co wymyśli w kolejnych tomach cyklu?
Informacje o książce
autorka Maria Adolfsson
tytuł Doggerland.Podstęp
tytuł oryginału Felsteg
przekład Agata Teperek
Wydawnictwo W.A.B.
miejsce i rok wydania Warszawa 2020
liczba stron 480
egzemplarz recenzencki
Nowalijki oceniają 4/6
Dziękuję Wydawnictwu W.A.B. za egzemplarz recenzencki