Metryczka książki
autor: Andrzej Saramonowicz
tytuł: „Chłopcy”
liczba stron: 304
wydawnictwo: Wielka Litera
miejsce i rok wydania: Warszawa 2015
ebook: Legimi bez limitu
„Chłopcy” to współczesna powieść obyczajowa, której akcja rozgrywa się w Polsce. Jej bohaterami są tytułowi „chłopcy”, a konkretnie 40 -letni neurochirurg Jakub Solański i jego 11 – letni syn Mateusz. Rodzice Mateusza są świeżo po rozwodzie, więc ich relacje z synem stają się dość specyficzne. Historię bohaterów poznajemy dzięki dwutorowej narracji, prowadzonej przez ojca i syna. Często relacjonują oni te same wydarzenia, tylko z własnej perspektywy. Obaj też opisują niektóre sytuacje w formie strumienia świadomości – w tekście są to fragmenty kursywą bez żadnych znaków interpunkcyjnych. Przyznam, że ta część książki jest dla mnie niezrozumiała; te fragmenty czyta się źle, są wręcz irytujące a jednocześnie stanowią ważny element opisu fabuły. Bardzo szybko orientujemy się że Jakub Solański to mężczyzna, który, bardzo delikatnie pisząc, nie przepuści żadnej kobiecie, a jako świeży rozwodnik na nowo odkrywa morze możliwości. Gorzej, że jego zdobyczami są najczęściej matki kolegów jego syna. Podobnie zresztą zachowuje się najlepszy przyjaciel doktora – Paweł. Obaj panowie, najczęściej podczas popijawy, bez skrępowania wymieniają się doświadczeniami i opowieściami o najnowszych zdobyczach. I ojciec, i syn mówią o miłości, ale jej znaczenie dla obu jest inne, co oczywiste – dla Mateusza jest to uczucie bardziej romantyczne, dla ojca – cóż – techniczne. Syn, inteligentny chłopak, szybko orientuje się, jaką grę prowadzi ojciec. Solański dużo wtedy traci w oczach syna. Pikanterii dodaje fakt, że Mateusz przyjaźni się z synem Pawła, a doktor Solański kontynuuje niechlubną tradycję zdrad, wzorując się na własnym ojcu.
Wspomniałem wcześniej o pewnych irytujących fragmentach książki. Wydaje mi się, że najbardziej może uwierać język powieści, celowo bardzo wulgarny i krążący głównie wokół hm … dolnych partii ciała. Zdaję sobie sprawę, że po pierwsze tak mówi wielu Polaków, a po drugie, że jest to zabieg celowy, wzmacniający sens tej fabuły. Komediowej fabuły, bo „Chłopcy” to powieść lekka, erotyzująca i bardzo swawolna, ale nie dla każdego czytelnika. Rozumiem jeszcze wulgarny język dorosłych, ale w ustach dzieci (nawet jeśli w rzeczywistości też przeklinają) brzmi on sztucznie i rażąco. Im dłużej przebywa się w świecie „Chłopców”, tym bardziej ta stylistyczna maniera przeszkadza i denerwuje.
Powieść ma komediowy charakter, ale można próbować doszukiwać się w książce głębszego sensu: ostrze satyry wymierzone jest zarówno we współczesnych mężczyzn, jak i kobiety, dzieci zdaje się na lepszych nie wyrosną, ale może nie ma takiej potrzeby? Przyznaję, że tego typu dywagacje towarzyszyły mi właściwie podczas całej lektury „Chłopców”, ale jednoznacznej odpowiedzi sobie nie udzieliłem.
Kontrowersje budzić może forma i sposób, w jaki pisarz kreśli obraz współczesności. Wydaje się być bardzo bezkompromisowy. Moim zdaniem jednak, nie narusza żadnego tabu, bo już dawno nie jest nim mało platoniczna fascynacja ucznia swoją nauczycielką, czy fakt, że ludzie się zdradzają. Wizja społeczeństwa, jaką przedstawia autor, mimo ewidentnie przeszarżowanego komediowego tonu, wydaje się raczej pesymistyczna. A może jednak budująca, gdyż koniec końców, chodzi o miłość i bliskość? I tak, jak Jakub Solański miota się między kolejnymi kochankami, tak pisarz między stylem komediowym i poważnym. Szkoda tylko, że Saramonowicz nie może do końca się zdecydować, o czym tak naprawdę jest jego powieść: o pokoleniu obecnych czterdziestolatków, o straconych złudzeniach, sentymentalną podróżą do czasów młodości, czy banalną i pieprzną powieścią obyczajową.
Nowalijki oceniają: 4/6