Zaraz po przeczytaniu Ślepca zadałem sobie pytanie, czy para głównych bohaterów ma w sobie na tyle dużo potencjału, żeby udźwignąć ciężar cyklu powieściowego. Odpowiedziałem twierdząco, ale finał wspomnianej książka Maxa Czornyja nie dawał jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy Langer i Rembert wrócą. Jakie więc było moje zaskoczenie, kiedy autor ogłosił premierę Grobu – drugiej powieści ze wspomnianą parą bohaterów. Jak w przypadku poprzednich książek Czornyja, tak i tę przeczytałem w jedno popołudnie, nie mogąc oderwać się od lektury. No dobrze, w rzeczywistości były takie momenty, że na chwilę musiałem przerwać czytanie Grobu – autor, którego znakiem rozpoznawczym jest makabra, tym razem znów nie zasypiał gruszek w popiele. Jest więc tempo, są nieoczekiwane zwroty akcji, nie brakuje ujętego w ramy groteski okrucieństwa. I finał, po którym trudno oczekiwać jednoznacznej sugestii, czy ciąg dalszy nastąpi.
Komisarz Liza Langer i profiler Orest Rembert zostają wezwani do awantury między robotnikami a ekologami. Ale nie o ochronę środowiska tym razem chodzi. Podczas wycinki drzew w lesie pod Gdańskiem zostaje odkryty masowy grób, skrywający ofiary bestialsko zamordowane lata temu. Nikt nie ma pojęcia, czy ich śmierć to efekt eksperymentów medycznych, działalności seryjnego mordercy, czy może źródło ich niewyobrażalnego cierpienia tkwi w zupełnie innym miejscu. W tym samym czasie znika młoda gdańszczanka, a majętny biznesmen zaczyna otrzymywać coraz bardziej śmiałe pogróżki. Przy okazji komuś jest bardzo nie na rękę, że duet Langer i Rembert próbuje rozwikłać zagadkę masowego grobu i połączyć w całość szereg pozornie niezwiązanych ze sobą zdarzeń. Zło jest na wyciągniecie ręki.
Ślepiec przypadł mi do gustu głównie dlatego, że jednym z bohaterów powieści Max Czornyj uczynił pracującego dla policji profilera, odsłaniając w toku fabuły kulisy jego pracy. Niepozorny, często zamyślony i nieobecny duchem Orest Rembert znakomicie uzupełnia się z dynamiczną (a także narwaną) komisarz Lizą Langer. To na tę parę Czornyj kładzie punkt ciężkości swojej powieści, to ich pracę śledzą czytelnicy, zachodząc w głowę, jak to się dzieje, że tych dwoje jeszcze się nie pozabijało. Jak wiadomo, przeciwieństwa się przyciągają i w drugiej powieści widać to wyraźnie. Oczywiście para bohaterów jako element napędowy historii to żadne odkrycie, ale czytelnicy lubią to, co już znają i w przypadku Grobu ta zasada nie tylko pasuje jako ulał, ale po prostu się sprawdza. Pikanterii dodaje fakt, że Liza i Orest znajdują się w ogromnym niebezpieczeństwie, gdyż ich śledztwo nie podoba się zarówno przełożonym, jak i … ale to, komu jeszcze, to już trzeba sobie przeczytać.
To, że Max Czornyj czuje literaturę gatunkową, nikogo specjalnie nie trzeba przekonywać. Grób to klasyczny page turner, z dobrym tempem, wciągającą intrygą kryminalną odwołującą się do pewnego wydarzenia z udziałem nazistów i pozornie tylko zantagonizowana para głównych bohaterów. Jednak nowa powieść Czornyja to także wyrafinowane okrucieństwo i makabra, z opisów której ten autor słynie. Ta składowa świata przedstawionego książek autora serii o komisarzu Deryło nie każdemu czytelnikowi przypadnie do gustu i ja to rozumiem. Jednak zło, ujęte w ramy literatury rozrywkowej zyskuje charakter umowny, stając się przy tym rozpoznawalnym i charakterystycznym elementem stylistycznym fabuły. Z powieściami Czornyja w tym względzie jest trochę jak z horrorami. Trochę się ich boimy, trochę brzydzimy się niektórymi scenami, ale nie potrafimy oprzeć się ich nęcącej sile. Grób ma przerysowany finał, niekoniecznie w stu procentach oddaje rzeczywistość, ale takie też prawa powieści gatunkowej i autor świadomie korzysta z definicji fikcji literackiej. Od dawna to wiem i wiem także, że z (jakkolwiek niezręcznie to brzmi) przyjemnością sięgnę po kolejną książkę Maxa Czornyja. Nawet, jeśli od czasu do czasu będę musiał ochłonąć po dawce sugestywnych opisów.
Informacje o książce
autor Max Czornyj
tytuł Grób
Wydawnictwo Filia/Mroczna Strona
miejsce i rok wydania Poznań 2020
liczba stron 400
egzemplarz recenzencki
Nowalijki oceniają 5/6
Dziękuję Wydawnictwu Filia/Mroczna Strona za egzemplarz recenzencki