Jakoś tak się złożyło, że do tej pory nie miałem okazji zapoznać się z twórczością Elizabeth Strout. Słyszałem dużo dobrego o jej prozie, widziałem serial na podstawie jednej z powieści, ale na lekturę czas przyszedł dopiero teraz. I tak wyszło, że sięgnąłem po debiut amerykańskiej pisarki czyli Amy i Isabelle. Nawet jeśli pierwsza książka nie pokazuje całego spektrum możliwości Strout to z pewnością sygnalizuje styl, tematykę i sposób prowadzenia narracji. Kupuję ten klimat i chyba również dlatego podczas lektury Amy i Isabelle zastanawiałem się, dlaczego tak długo zwlekałem z poznaniem prozy Elizabeth Strout.
Debiutancka powieść rozgrywa się gdzieś na przełomie lat 60. i 70.w sennym Shirley Falls w Nowej Anglii. Z pozory idylliczna okolica, bardzo powoli odkrywa swoje sekrety i tajemnice. Miasteczko, przedzielone rzeką, automatycznie rozkłada się na część lepszą i gorszą, a miejsce zamieszkania determinuje status w dość hermetycznej społeczności. Gorące lato jednocześnie rozleniwia i budzi emocje, drażni i podświadomie zmusza mieszkańców do czynów, które ich samych zaskakują. To w Shirley Falls właśnie mieszka Isabelle Goodrow i jej szesnastoletnia córka Amy. Wokół tej dwójki Strout obudowała fabułę książki, niespiesznie opisując trudną relację łączącą wycofaną i skrywającą sekret z przeszłości matkę oraz dojrzewającą nastolatkę – cichą, ale na swój sposób zbuntowaną. Obie prowadzą proste, nudne i powtarzalne życie. Matka pracuje jako sekretarka w pobliskiej fabryce, a córka spędza czas w szkole. Popołudniami znów są razem, jak zwykle nierozłączne, ale paradoksalnie coraz bardziej oddalają się od siebie.
Życie w małej społeczności gdzieś na amerykańskiej prowincji ma swoje ograniczenia, choć jednocześnie pozwala schować przed wścibskimi oczami sąsiadów niewygodną prawdę. Koleżanki Isabelle z pracy niespecjalnie kryją się ze swoimi problemami, matka Amy musi dopiero przepracować własną przeszłość, aby móc zrozumieć córkę i stać się dla niej podporą, przyjaciółką, a tak naprawdę matką taką, o jakiej Amy marzy w swej, wciąż dziecinnej, wizji idealnego życia. Kiedy więc w szkole pojawia się nowy nauczyciel, a miasteczko zastanawia się, kto porwał kilkuletnią dziewczynkę emocje sięgają zenitu. Niespodziewanie Amy i Isabelle zostaną zmuszone do konfrontacji z rzeczywistością i pytanie tylko, czy z tej potyczki wyjdą obronną ręką.
Amy i Isabelle to powieść obyczajowa z silnie zarysowanym wątkiem psychologicznym. Strout z uwagą przygląda się swoim bohaterkom, analizuje ich życie, nie poucza i nie gani, raczej z czułością się im przygląda. Nawet trudna relacja tytułowych bohaterek jest tak umiejętnie wpleciona w świat powieści, że czytelnik znajduje dla niej zrozumienie. Osadzenie wydarzeń w małej społeczności pozwala pisarce na dogłębną analizę i daje szansę na spokojne ułożenie się z problemami mieszkańców Shirley Falls. Autorka od czasu do czasu wybiega w swojej narracji w przyszłość, albo niespodziewanie zagląda (metaforycznie, rzecz jasna) przez dach do domów bohaterów, łapiąc ich w momencie intymnej samotności, która bez pardonu obnaża prawdę o nich samych.
Wspomniałem na wstępie, że spodobał mi się klimat debiutanckiej powieści Elizabeth Strout. Szczególnie ujął mnie powolny tok narracji, uważność pisarki dla szczegółów, drobiazgów, gestów. To proza odrobinę w starym stylu, nie staroświecka, raczej idąca na przekór współczesności. Można napisać, że historia relacji matki i córki to nic nowego w literaturze, ale być może siła tej książki tkwi nie w samym temacie, a w sposobie, w jaki został ujęty. Z pozoru jest powściągliwie, ale tak naprawdę Amy i Isabelle aż kipi od emocji. A te, jak wiadomo, nie przejmują się upływającym czasem i zmieniającą się modą, również literacką.
 |
| źródło www.wielkalitera.pl |
Informacje o książce
autorka Elizabeth Strout
tytuł Amy i Isabelle
tytuł oryginału Amy and Isabelle
przekład Agnieszka Wyszogrodzka – Gaik
wydawnictwo Wielka Litera
miejsce i rok wydania Warszawa 2018
liczba stron 448
egzemplarz recenzencki
Nowalijki oceniają 4+/6
Dziękuję Wydawnictwu Wielka Litera
za udostępnienie egzemplarza do recenzji
